Kara umowna a siła wyższa

Kara umowna a siła wyższa
Udostępnij:

Czy można uniknąć zapłaty kary umownej?

Epidemia koronawirusa i ograniczenia prowadzenia działalności z tym związane mogą być przyczyną niewykonania w terminie lub niewłaściwego wykonania łączącej strony umowy. Często okoliczności te są podstawą do naliczenia przez jedną ze stron kary umownej. Co jednak, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy wynikało z okoliczności, za które zobowiązany nie ponosi odpowiedzialności? Czy można uniknąć zapłaty kary umownej?

Kara umowna a siła wyższa.

Zasadą jest, że strona umowy jest obowiązana do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania przez nią zobowiązania o ile niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które osoba ta odpowiedzialności nie ponosi. Winę strony, i jej odpowiedzialność wyłącza między innymi zaistnienie siły wyższej.

Czym jest siła wyższa? W przepisach brak precyzyjnego sformułowania, co należy rozumieć pod tym pojęciem. W praktyce natomiast przyjęło się, że siła wyższa to nagłe, niezależne od stron zdarzenie, którego nie można było przewidzieć ani nie można mu zapobiec przy użyciu dostępnych środków. Najczęściej przypadkami uznanymi za takie zdarzenia są nieprzewidziane zjawiska atmosferyczne. Nie jest jednak siłą wyższą deszcz w lecie, czy ujemne temperatury w zimie. Wydaje się zatem, że wystąpienie epidemii koronawirusa stanowi zdarzenie, które możemy klasyfikować jako siła wyższa. Skutek jest taki, że pandemia może znacząco wpłynąć na realizowane umowy a także na nakładane w ramach tych umów kary umowne. Bowiem powyższe zasady odpowiedzialności odnosi się również do oceny, czy strona zasadnie obciążona została karą umową.

 

Czy jednak zawsze powołanie się na koronawirusa będzie wystarczające do uwolnienia się od zapłaty kary umownej?

Niestety nie jest to oczywista sprawa, a każde zdarzenie winno być rozpatrywane indywidualnie. Oceniając każdą sytuację należy mieć na uwadze:

  1. czy faktycznie siła wyższa miała wpływ na konkretne zdarzenie, które było powodem niewykonania lub nienależytego wykonania umowy;
  2. czy strona umowy dochowała należytej staranności, aby uniknąć negatywnych skutków wystąpienia zdarzeń nieprzewidzianych.

Wpływ wystąpienia siły wyższej na wykonanie umowy należy potwierdzić odpowiednimi dowodami, które wykażą, że nie było możliwe wykonanie zobowiązana. Mogą to być np. dokumenty potwierdzające brak możliwości zakupu towaru, czy dostawy sprzętu, które niezbędne są do zrealizowania umowy. Dowody potwierdzające braki kadrowe i niemożliwość zapewnienia personelu niezbędnego do wykonania umowy, ewentualnie powołanie się na zawieszenie działalności innych podmiotów, od których zależy wykonanie umowy.

Oprócz tego strona umowy musi także wykazać, że dochowała należytej staranności i podjęła wszelkie możliwe czynności, aby zrealizować umowę. Jeżeli zatem np. nie było możliwości dokonania zakupu określonych towarów u dotychczasowego sprzedawcy, to wyrazem należytej staranności będzie podjęcie próby zakupu tego samego towaru u innego sprzedawcy.

Zapisy umowy dotyczące kary umownej i siły wyższej.

Treść umowy ma wpływ na to, w jaki sposób na potrzeby konkretnej sytuacji rozumiana będzie siła wyższa. Strony mogą w inny sposób uregulować wzajemną odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Mogą chociażby w umowie rozszerzyć odpowiedzialność jednej ze stron na okoliczności, za które nie ponosi ona odpowiedzialności. Mogą również doprecyzować, co rozumieją pod pojęciem siły wyższej. W końcu mogą także nałożyć na stronę dochowanie określonych czynności, w przypadku wystąpienia okoliczności niezależnych od stron, które mogą wpłynąć na wykonanie umowy. Zapisy te również będą miały wpływ na ocenę, czy w danej sprawie strona może uniknąć zapłaty kary umownej.

Czy zatem można uniknąć zapłaty kary umownej z uwagi
na niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, którego przyczyną była epidemia koronawirusa?

Na pewno wystąpienie epidemii może być rozumiane jako siła wyższa i jako takie może być przesłanką do uchylenia się od konieczności zapłaty kary umownej. Należy jednak pamiętać o tym, że aby skutecznie skorzystać z takiego uprawnienia należy wykazać bezpośredni związek pomiędzy stanem epidemii, a brakiem możliwości wykonania umowy oraz fakt dochowania należytej staranności w podejmowanych działaniach.

 

Jeżeli kontrahent obciążył Cię karą umowną i nie wiesz, jakie czynności możesz i powinieneś podjąć lub chcesz dokonać analizy treści umowy, której jesteś stroną, pod kątem zastrzeżonych w niej kar umownych lub innych zapisów dotyczących Twojej odpowiedzialności, skontaktuj się z nami: https://iblkancelaria.pl/kontakt/

Komentarze (0)
Dodaj komentarz»
Siedziba biura

ul. Targowa 76 lok. 36
03-448 Warszawa

ul. Poznańska 13 lok. 28
00-680 Warszawa

Newsletter
Zapisując się na newsletter, akceptujesz politykę prywatności
© iblkancelaria.pl - Wszelkie prawa zastrzeżone